آفرینش و شگفتی های دریا

*** انسان همواره به دریا به عنوان محلی پر از شگفتیها و اسرار نگریسته است. دریا آن چنان مملو از اسرار و معماهاست که حتی اقیانوس شناسان بزرگ نیز نمی توانند ادعا کنند که به تمامی رازهای آن پی برده اند. هزاران سال است که انسان ، کشتیهای خود را بر پهنه دریا می راند و از آن ماهی صید می کند یا مایحتاج خود را به دست می آورد. با اطلاعاتی که ما اینک از وسعت و عمق اقیانوسها داریم ، چنین به نظر می رسد که اطلاق کره خاکی به سیاره ای که در آن ساکن هستیم ، چندان صحیح نیست زیرا نزدیک به سه چهارم سطح این سیاره را آب فرا گرفته است. عمیق ترین نقاط کره زمین در درون اقیانوسها واقع شده است. حتماً می دانید که بلندترین نقطه روی زمین ، قله اورست در کشور نپال است که 8882 مترارتفاع دارد. حال اگر این کوه مرتفع را در گودال ماریانا در اقیانوس کبیر قرار دهیم ، نه تنها کاملاً در آن جای می گیرد ، بلکه قله آن 1500 متر پایین تر از سطح اقیانوس قرار خواهد گرفت. اگر آب دریاها و اقیانوسها ، کمتر از این مقدار بود ، کره زمین به خشکی می گرائید چراکه میزان برف و باران بسیار کم می شد در نتیجه نه گیاهی در آن می روئید و نه زمینی سبز و خرم در آن یافت می شد.

*** دریا ، پر از شگفتیهاست. کوچکترین گیاهان ذره بینی و همچنین تنومندترین گیاهان در دریاها می رویند. تاکنون راهی برای پی بردن به شماره موجودات دریایی و حتی تخمین میزان آنها که سر به میلیاردها می زند ، پیدا نشده است. دانشمندان ثابت کرده اند که حتی در عمیق ترین نقاط دریا ، نیز جانورانی یافت می شوند. در اعماق دریا آنجا که نوری نیست ، جانورانی وجود دارند که از خودشان نور ساطع می کنند. می توان گفت این تدبیری ازسوی آفریدگار جهان است که در آن تاریکی مطلق ، جانوران دریایی بتوانند به راحتی زندگی کنند. اندام چنین جانورانی ، چنان مقاوم و محکم است که می تواند فشار زیاد آب را در اعماق دریا تحمل کنند. عظیم ترین جانوران روی زمین را نیز در دریاها می توان پیدا کرد .
*** در برخی اقیانوسها ، رودهای عظیمی در حرکت است که یکی از مشهورترین آنها ، جریان گلف استریم نام دارد. این جریانهای اقیانوسی بر آب و هوا نیز تأثیراتی مهم می گذارند. گلف استریم از سواحل آمریکای مرکزی حرکت می کند و سراسر اقیانوس اطلس را می پیماید و به سواحل اروپای شمالی می رسد این جریان که از مناطق نزدیک به خط استوا حرکت می کند گرم است. گلف استریم با حرکت خود ، بادهایی گرم به وجود می آورد و بخش قابل توجهی از حرارت خود را به سمت کشورهای شمالی قاره اروپا می برد که در تعدیل و مطبوع شدن آب و هوای آن مناطق موثر است دریاها و اقیانوسهای کره زمین ، منافع و فواید بی شماری برای انسانها دارند.
حال نگاهی به آیات زیبای قرآن می اندازیم و در توضیح این آیات ، به فواید و نعمتهای بزرگ خداوند در دریا اشاره می کنیم. به عنوان مثال در سوره نحل قسمتی از آیه 14 آمده است :
«و اوست که دریا را به خدمت گرفت تا از آن گوشت تازه بخورید و از آن زیوری برون آرید.»
*** دریا یکی از مهم ترین منابع تغذیه انسان را تشکیل می دهد و همه ساله میلیونها تن گوشت تازه از دریا صید می شود خداوند مهربان ، چنان محیط دریا را آماده کرده که موجودات دریایی در بهترین شرایط رشد و پرورش می یابند. امروزه به لحاظ پزشکی ثابت شده است که مواد غذایی دریایی و گوشت ماهیها ، سالم ترین و غنی ترین منبع غذایی است که سرشار از ویتامینهای مفید برای بدن انسان است همانطور که می دانید ، آب تمام دریاها شور است به راستی اگر آب دریا شیرین بود ، چه اتفاقی می افتاد ؟ مسلماً مقاومت آب شور دربرابر فاسد شدن ، از آب شیرین بیشتر است اگر آب دریاها و اقیانوسها ، شیرین بود ، خطر گندیدن آب بیشتر می شد در آن صورت ، در آب دریاها و اقیانوسها موجودی زنده باقی نمی ماند. بدین ترتیب بخش عظیمی از منبع غذایی و حتی دارویی انسانها، ازمیان می رفت. ازطرف دیگر با فاسد شدن آب دریاها و اقیانوسها، حیات انسانها و سایر حیواناتی که در خشکی زندگی می کنند ، نیز مورد تهدید قرار می گرفت. اینجاست که باید تدبیر خداوند مهربان و حکیم را سپاس گفت از اعماق دریاها و اقیانوسها شی گرانبهایی به نام مروارید نیز استخراج می شود که در آیه ای که قرائت شد ، از آن به عنوان زیورآلات در دریا نام برده شده است مروارید ، دانه ای شفاف و ارزشمند است که در درون صدف ، درنهایت شگفتی ، ظرافت و زیبایی به لطف آفریدگار هستی پرورش می یابد .
*** در سوره لقمان آیه 31 نیز در توصیف دیگری از دریا چنین می خوانیم :
« آیا ندیدی کشتیها - بر صفحه دریاها به فرمان خدا و به برکت نعمت او حرکت می کنند ؟ او می خواهد گوشه ای از آیاتش را به شما نشان دهد و در این آیات ، نشانه هایی است برای کسانی که شکیبا و شکرگزارند.»
امروزه دریاها و اقیانوسها ، از مهمترین راههای ارتباطی میان قاره ها و کشورها هستند و خداوند از این مسئله به عنوان یکی از نعمت های خود برای بشر یاد می کند. به خواست و اراده او پهنه دریاها ازجمله بهترین راهها برای سفر انسانها و حمل و نقل کالاهای مورد نیاز او از نقطه ای به نقطه دیگر است. دریا ، این فضل و رحمت خداوند را قدر بدانیم ، از آن به بهترین شکل استفاده کنیم و آنرا آلوده نسازیم .

منبع