آموزگار پایه ششم بوشهر۲

آموزگار پایه ششم بوشهر۲

یادداشت های آموزگار پایه ششم بوشهر
آموزگار پایه ششم بوشهر۲

آموزگار پایه ششم بوشهر۲

یادداشت های آموزگار پایه ششم بوشهر

تفسیر سوره ی کافرون

بِسْمِ اللَّـهِ الرَّ‌حْمَـٰنِ الرَّ‌حِیمِ

قُلْ یَا أَیُّهَا الْکَافِرُ‌ونَ ﴿١

لَا أَعْبُدُ مَا تَعْبُدُونَ ﴿٢

وَلَا أَنْتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ ﴿٣

وَلَا أَنَا عَابِدٌ مَا عَبَدْتُمْ ﴿٤

وَلَا أَنْتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ ﴿٥

لَکُمْ دِینُکُمْ وَلِیَ دِینِ ﴿٦

ترجمه ی آیات

به نام خداوند بخشنده مهربان

1- بگو ای کافران

2- نمی پرستم آنچه که شما می پرستید

3- ونه شما پرستنده هستید آنچه که من می پرستم

4- ونه من پرستنده ام آنچه راکه شما پرستیدید

5- ونه شما پرستنده هستید آنچه راکه من می پرستم

6- برای شما ست دین شما برای من است دین من

معانی کلمه ها

قُلْ : بگو

یَا : ای

أَیُّهَاالْکَافِرُ‌ونَ : گروه کافران

لَا : نه

أَعْبُدُ : می پرستم   

مَا : آنچه که

تَعْبُدُونَ : می پرستید

أَنْتُمْ : شما 

عَابِدُونَ : پرستندگان

مَا أَعْبُدُ : آنچه که می پرستم

لَا أَنَا : نه من

عَابِدٌ : عبادت کننده  

عَبَدْتُمْ : عبادت می کنید

لَکُمْ : برای شما

دِینُکُمْ :  دین شما

َلِیَ: برای من  

دِینِ : دین من

شرح کلمه ها

 

قُلْ : فعل امر حاضر ، ریشه اش از قال یعنی گفت

یَا ، حرف ندا  

أَیُّهَا الْکَافِرُ‌ونَ :منادا ،چون الکافرون قوم معروف و معینی هستند در این صورت  الف ولام در الکافرون ،  الف ولام عهد است.

لَا أَعْبُدُ : فعل نفی متکلم وحده ، حضور لا در اول أَعْبُدُ  نشان دهنده  نفی آینده است. 

مَا : موصول

تَعْبُدُونَ :  فعل مضارع(جمع مذکر مخاطب ) ،  مفعولش ضمیری است که به موصول برمی گردد.

وَ : عطف

لَاأَنْتُمْ عَابِدُونَ: جمله ی اسمیه است.

أَنْتُمْ  : ضمیر منفصلی است که حالت رفعی دارد. (جمع مذکر مخاطب )

عَابِدُونَ : اسم فاعل (جمع مذکر )

مَا : موصول

أَعْبُدُ : فعل مضارع  متکلم وحده

وَ : عطف

لَا أَنَا عَابِدٌ : جمله ی اسمیه است.

أَنَا : ضمیر منفصلی است که حالت رفعی دارد. (متکلم وحده )

عَابِدٌ : اسم فاعل (مفرد مذکر )

مَا : موصول

عَبَدْتُمْ : فعل ماضی (جمع مذکر مخاطب )

لَکُمْ : کُمْ ضمیر(جمع مذکر مخاطب ) متصلی است که به حرف( لَ )متصل شده وحالت جرّی  دارد .

دِینُکُمْ  : مضاف و مضاف الیه ، کُمْ : ضمیر (جمع مذکر مخاطب ) متصلی  است که به اسم( دِینُ ) متصل شده وحالت جرّی دارد .

لِیَ : جار و مجرور ، یَ : ضمیر متکلم وحده که به حرف( لِ ) متصل شده وحالت جرّی  دارد .

دِینِ : مضاف و مضاف الیه اش ضمیر  (ی ) محذوف می باشد .

 

شرح آیات

 

قُلْ یَا أَیُّهَا الْکَافِرُ‌ونَ :   الف  - در مورد یَا أَیُّهَا از مولای متقیان علی (علیه السلام) نقل شده « یا ، ندای نفس  » « ای ، ندای قلب » و « ها ، ندای روح »است .

ب - خصوصیات کافران

ا- ترساندن و نترساندن آنان نسبت به خدا وقیامت یکسان است یعنی برای این نوع افراد فرق نمی کندچه بحث خدا و معاد بشود یا نشود .

2-روی  قلب و گوش و چشم شان پرده ای است که حقایق را نه می پذیرند ونه گوش می کنند ونه می بینند در ظاهر هر سه دستگاه را دارند اما این سه دستگاه راکدند وظرفیت پذیرش نیست البته این عدم پذیرش را به مرور زمان کسب می کنند .

3- غیر از خالق هستی هر چیز دیگر را ممکن است بپذیرند . 

4- تفکرشان براین اساس استوار است که با مرگ انسان ، همه چیز نابود می شودو پرونده او بسته خواهد شد .

5- بهشت انسان همین دنیا ست . 

 لَا أَعْبُدُ مَا تَعْبُدُونَ :

الف- لَا أَعْبُدُ : خبر از آینده ای است که کافران انتظارش رامی کشیدند که پیامبر خدایان آنهارا بپذیرد ومورد پرستش قرار دهد .

ب – تَعْبُدُونَ  : خبر ازآینده دلالت دارد که کافران بر پرستش خود استوار خواهند بود.

 وَلَا أَنْتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ

الف - وَلَا أَنْتُمْ عَابِدُونَ  : دلالت بر استمرار عدم پرستش معبود حق دارد .

ب-  مَا أَعْبُدُ  : به جای مَن أَعْبُدُ  احتمالا  دو دلیل ممکن است داشته باشد 1- متابعت از آیات قبل نمایدچون درآیات قبل ازمااستفاده کرده است.2-معبود رسول اکرم (ص) پیش کفار ناپاک مبهم ونامفهوم می باشد .

 

وَلَا أَنَا عَابِدٌ مَا عَبَدْتُمْ  : وجود جمله ی اسمیه تاکید ی  بر ثبات وپایدار حضرت رسول (ص) بر پرستش حق است .

وَلَا أَنْتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ : دلالت بر پایداری کفار بر پرستش بت ونپذیرفتن عبادت خدا است .

لَکُمْ دِینُکُمْ وَلِیَ دِینِ : تقدم لَکُمْ و وَلِیَ بر دین دراین آیه نشاندهنده دو دین جدا است ولام در هر دو ، لام  اختصاصی است .

آیات قبل واین آیه مجوز بت پرستی را صادر نکرده است بلکه جنبه تهدیدو تحقیر دارد.  

 

شأن نزول سوره

 

ابن عباس می گوید این سوره در جواب جماعتی از قریش نازل شد که به رسول خدا گفته بودند یکسال توخدایان ما را عبادت کن و ما متقابلا یکسال خدای ترا عبادت می کنیم سپس این سوره آمد .

ونیز گویند این سوره در جواب صنادید وبزرگان قریش به نام ولیدبن مغیرة و عاص بن وائل و اسود بن مطلب و امیة  بن خلف به پیامبر گفته بودند ما وشما عبادت خدایان متعدد خود و خدای واحد ترا دست به دست می چرخانیم تا اینکه دشمنی ما وشما از بین برود سپس این سوره نازل شد .

وقایع تاریخی

 

در مکه مکرمه بر نبیّ بزرگوار اسلام (ص) نازل شد . این سوره را المقشقشة  نیز خوانده اند . دارای شش (6)آیه است . در ترتیب نزول هجدهمین (18) سوره واز نظر عدد سوره یکصد ونهمین (109) سوره قرآن کریم می باشد وپس از سوره ماعون نازل شده است .

 

  بحث روایی این سوره

 

در حدیثى (از پیغمبر اکرم (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) نقل شده که فرمود: من قراء قل یاایها الکافرون فکانما قراء ربع القرآن و تباعدت عنه مردة الشیاطین ، و براء من الشرک ، و یعافى من الفزع الاکبر: کسى که سوره قل یا ایها الکافرون را بخواند گوئى ربع قرآن را خوانده ، و شیاطین طغیانگر از او دور مى شوند، و از شرک پاک مى گردد، و از فزع (روز قیامت ) در امان خواهد بود.

تعبیر به ((ربع القرآن )) شاید به خاطر آن است که حدود یک چهارم قرآن مبارزه با شرک و بت پرستى است ، و عصاره آن در این سوره آمده است ، و دور شدن شیاطین سرکش به خاطر آن است در این سوره دست رد بر سینه مشرکان زده شده ، و مى دانیم شرک مهمترین ابزار شیطان است. نجات در قیامت نیز در درجه اول در گرو توحید و نفى شرک است ، همان مطلبى که این سوره بر محور آن دور مى زند.در حدیث دیگرى از پیغمبر اکرم (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) مى خوانیم : مردى خدمتش آمد عرض کرد اى رسول خدا! براى این آمده ام که چیزى به من یاد دهى که به هنگام

خواب بخوانم ، فرمود: اذا اخذت مضجعک فاقراء قل یا ایها الکافرون ثم نم على خاتمتها فانها براءة من الشرک : هنگامى که به بستر رفتى سوره یا ایها الکافرون را بخوان ، بعد از آن بخواب که این بیزارى از شرک است . و نیز در روایتى از رسول خدا (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) آمده است که به جبیر بن مطعم فرمود: آیا دوست دارى هنگامى که به سفر میروى از بهترین یارانت از نظر زاد و توشه باشى ؟ گفت : آرى پدرم و مادرم

فدایت اى رسول خدا!

فرمود: این پنج سوره را بخوان : ((قل یا ایها الکافرون ))، و ((اذا جاء نصر الله و الفتح ))، و ((قل هو الله احد))، و ((قل اعوذ برب الفلق ،)) و ((قل اعوذ برب الناس ))، و قرائت خود را با ((بسم الله الرحمن الرحیم )) آغاز کن.

 

 

پیام های این سوره

 

1- پیام دستوری است وپیامبر نقش رابط را دارد . (قل)

2- مخاطب این سوره  یک عده محدودی(به نام کفار )  هستند .

3- ما درپرستش باید با کفار فرق داشته باشیم .

4- معبود کفار در زمان پیامبر بت بود . ممکن است در زمان ما فرق کند .

5-  ما به دین خود که یکتا پرستی می گرویم (وَلِیَ دِینِ ) آنها (کفار) به بت پرستی خود 

( لَکُمْ دِینُکُمْ ) گرایش دارند.

6- مجوز بت پرستی ممنوع است چون کفار خود به بت پرستی گرایش دارند نه اینکه قرآن به آنها مجوز بت پرستی داده باشد.

7 – خدا پرستی در هر شرایطی مطلوب است و باعث شکوفای انسان می شود . اما بت پرستی در هیچ زمان ومکانی مطلوب نیست . 

 

العبد الحقیر محمد علی مهری ویشکائی

 1391/11/15

منابع:

 1-قرآن کریم   ترجمه مهدی الهی قمشه ای

2-نمونه ی بینات در شأن نزول آیات تألیف دکتر محمد باقر محقق

3-تاریخ جمع قرآن کریم تألیف دکتر محمدرضا جلالی نائینی

4- قاموس قرآن   تألیف سید علی اکبر قرشی

5 -تفسیر المیزان جلد بیست(20 )   تألیف علامه طباطبائی

6- تفسیر نمونه جلد 27  تألیف ایةَ الله مکارم شیرازی جمعی از دانشمندان    

7- تفسیر برهان جلد 8 صفحه414  تألیف سید هاشم بحرانی

8- مجمع البیان فی تفسیر القران  جلدپنجم( 5)  تألیف علامه شیخ ابوعلی طبرسی

9- پرتوی از قرآن  قسمت دوم جزء سی ام   تألیف : سید محمود طالقانی  

 

نظرات 0 + ارسال نظر
امکان ثبت نظر جدید برای این مطلب وجود ندارد.